نقص شنوایی در دورۀ پیش زبانی، اگر کشف و درمان نشود، به موارد زیر می­انجامد:

• مشکل درکی : کودک در بازشناسی اشیاء و وقایع براساس صدای آنها باز می­ماند.
• مشکل گفتار : کودک بین حرکات ساز و کار گفتاریش و صداهای حاصله ارتباط برقرار نمی­کند. در نتیجه در کنترل بر روی گفتار دچار مشکل می­شود.
• مشکل ارتباطی : کودک نمی­تواند زبان مادریش را بیاموزد. در فهم گفته­های مردم مشکل یافته و نمی­تواند در تعاملات محاوره­ای شرکت کند.
• مشکل شناختی : کودک در اخذ زبان شفاهی/شنیداری مشکل می­یابد. کودک فاقد زبان فقط از طریق جبنه­های صلب و عینی جهان اطرافش را می­آموزد نه از جنبۀ منعطف و انتزاعی؛ یعنی تمامی آن جنبه­هایی که یک کودک شنوا بکار می­گیرد.
• مشکل عاطفی : اگر کودک نتواند نیازهای روزافزونش را از طریق زبان گفتاری اغناء و برآورده کند موارد و عکس العمل­هایی مثل بی­اعتنایی و مزاح، تغییر رفتار ضمنی، دمدمی مزاج بودن (از سوی والدین یا اطرافیان) را درک نخواهد کرد.
• مشکل آموزشی : کودکی با توانایی زبانی محدود از آموزش معمول بهرۀ چندانی نمی­برد.
• مشکل هوشی : چنین کودکی در دانش عمومی و رقابت زبانی نقص خواهد داشت. هر دوی این مقوله­های در زمرۀ تعریف کلی هوش می­گنجند.
• مشکل کاری : نقص در مهارتهای کلامی، دانش عمومی، یادگیری آموزشی و آکادمیک، و مهارتهای اجتماعی باعث می­شود که کودک دچار نقص شنوایی در زمان بزرگسالی گزینه­ها و احتمال و امکان کسب و اخذ شغلی محدودتری داشته باشد.
• مشکل مربوط به والدین : واکنشهای غریزی والدین به عدم رشد زبانی کودک به صورت حذف و کاهش ورودی زبانی و کم کردن تعامل با کودک نمود می­یابند. با فهم وجود نقص در کودک، والدین وارد مرحله انکار و تشویش می­شوند. این موارد اثر بخشی و کارآیی کلی ایشان را بعنوان والدین کاسته و رشد اجتماعی و عاطفی کودک را بیش از پیش تخریب می­نماید.
• مشکل اجتماعی : سرباز زدن والدین از تعامل با کودک عیناً در جامعه نیز نمود و تمثیل و تعمیم می­یابد.

برای تقلیل اثرات ناهنجار و منفی افت شنوایی پیش زبانی باید اقدامات توانبخشی به انجام برسند. اجزا این اقدامات بدین قرارند :

• راهنمایی والدین : بهترین حالت زمانی است که والدین با کودک دچار نقص شنوایی هماهنگ و منطبق باشند. در واقع پدر و مادری که بر خشم، اضطراب و احساس تشویش ناشی از تشخیص افتِ شنوایی در کودکشان غلبه کرده و کودک خود را بعنوان یک کودک پذیرفته و نه بعنوان یک تحمیل و نقش خود را در رشد کودکشان پذیرا باشند مدنظر ما می­باشند. رسیدن به این حد مستلزم حمایت پیگیر از لحظۀ انجام تشخیص و در تمام مراحل بعدی است.
• خدمات شنوایی (ادیولوژیک) : کنترل ادیولوژیک زودهنگام هم برای کودک درگیر مشکل شنوایی و هم والدین ضرورت دارد. باید هرچه زودتر به کودک سمعک داده شود. هر روزی که سمعک و تقویت دیرتر استفاده شود، رشد شنوایی کودک یک روز به تعویق می­افتد. پس باید هرچه زودتر سمعک را تجویز، ارزیابی و فیت نمود. این روند باید در فضای شاد و صمیمی انجام پذیرد. دیدن چگونگی پاسخ کودک به صدا، برای اولین بار و خصوصاً پس از فیتینگ سمعک بسیار فرحبخش خواهد بود.
• رشد شنیداری : این حوزه شامل بخش­های مختلفی است مثل : ایجاد زمینه آگاهی کودک از وجود صدا در محیط، ایجاد و ارتقای توانمندی تشخیص اشیاء با صدایی که ایجاد می­کنند، قضاوت در مورد اصوات شنیده شده؛ قضاوت در مورد منبع و جهتی که صدا از آن می­آید و بکارگیری شنوایی نه تنها برای بازشناسی گفتار بلکه برای فهم و تولید گفتار.
• رشد شناختی / زبانی : رشد شنوایی از رشد شناختی جدا نیست. در این وادی بدین شکل به کودک کمک می­شود : ایجاد یک «مدل از دنیا» یا یک الگوی درکی از خویشتن یا دنیای خود. این ها همان سنگ بنای ساخت یک الگو از «جهان درونی» است. در این حیطه به زبان نیاز داریم. نیاز مبرم کودک دست یابی به یک محیط زبانشناسی غنی می­باشد تا هم زبان را بفهمد و هم بتواند آن را بیان کند.
• رشد گفتاری : کودک باید فرصت دست یابی به گفتار را داشته باشد (مستقل از هر رویکرد بیانی که در ارتباط از آن بهره می­­برد). بسته به شدت افت و همینطور عدم دست یابی کودک به حساسیت شنیداری بخاطر عمق افت شنوایی، نباید از رویکردهای ارتباطی استفاده شوند که محکوم به شکستند. صدا البته اگر کودکی دارای آندسته از مهارتهای شنوایی و حرکتی باشد که اجازه رشد گفتارش را می­دهند سعی می­شود که به شیوه­ای طبیعی و تعاملی عمل گردد.

توانبخشی شنیداری یعنی تلاش برای کاهش موانع ارتباطی ناشی از نقص شنوایی و تسهیل روند انطباق و هماهنگی با اثرات روانشناسی، آموزشی و شغلی افت شنوایی. این اقدامات در دوران پس زبانی و بزرگسالی بدین قرار است :

الف) بررسی شنوایی

ب ) بررسی محاسن و کارآیی تقویت (سمعک)

پ) بررسی اثرات نقص شنوایی

ت) برنامه درمانی

ج) مشارکت تخصص­های دیگر

چ) مشارکت خانواده

هدف از توانبخشی در کودکان به حداکثر رسانیدن منفعت و استفاده از سمعک و کاشت حلزون و بکارگیری باقیمانده شنوایی به بهترین شکل برای یادگیری گفتار و زبان و ارتباط می باشد. هدف از این کار در کودکان کمک به رشد مهارتهای گوش کردن، شنیدن، گفتار و زبان است. وقتی کودک سمعک می گیرد یا کاشت حلزون می شود به دنیای جدید و نا آشنایی از صداها و فرصتهای نوینی برای گوش دادن وارد میشود. کمک به او در این سرزمین نا مانوس بسیار ضروری است. تمامی متخصصین دخیل در فرآیند توانبخشی و همینطور والدین به طرق مختلفی این کمکها را ارائه میدهند:

• ارتباط کلی
• شنیداری-شفاهی
• شنیداری-کلامی
• ارتباط افزاینده و تناوبی

عوامل مختلفی در موفقیت کودک در استفاده از سمعک و کاشت حلزون دخیلند:

• سن آغاز
• تجارب شنیداری قبلی
• وجود دیگر ناتوانائیهای یادگیری
• محیط و فضای آموزشی و درمانی
• مشارکت خانواده و فامیل در توانبخشی شنیداری

موارد زیر ضامن موفقیت برنامه توانبخشی کودک هستند:

• تشویق و ترغیب کودک به استفاده از سمعک/کاشت حلزون در بیشتر زمان بیداری
• مشارکت فعال در جلسات توانبخشی و شرکت در تمام جلسات
• فراگیری و منتقل کردن تکنیکها، فنون، استراتژیهای مطرح شده در جلسات به نحو احسن